Mały ZUS lekarza

Lekarz, który wykonuje dyżury w ramach działalności gospodarczej na zlecenie innego podmiotu, ale na rzecz byłego pracodawcy, nie może korzystać z preferencyjnych stawek ZUS, jeśli w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał na jego rzecz te same czynności w ramach stosunku pracy. Ograniczenie to wynika z art. 18a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.).

Preferencyjny ZUS a były pracodawca

Podstawowe przepisy dotyczące preferencyjnych składek ZUS dla przedsiębiorców są określone w art. 18a ust. 1 u.s.u.s., który pozwala na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru, jednakże z pewnymi wyjątkami. Zgodnie z art. 18a ust. 2 u.s.u.s., przedsiębiorcy nie mogą korzystać z tej preferencji, jeśli:

1. Wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywali te same czynności w ramach stosunku pracy.

Celem tej regulacji jest przeciwdziałanie tzw. samozatrudnieniu, czyli sytuacji, w której pracownik przechodzi na działalność gospodarczą, ale nadal wykonuje te same czynności dla tego samego podmiotu, co wcześniej na podstawie umowy o pracę. Przepisy te mają zapewnić, że preferencyjne składki ZUS nie będą wykorzystywane w takich przypadkach.

Sądowe interpretacje

Mały ZUS lekarza - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2021 r. (II USKP 18/21) wyjaśnia, że ograniczenie to dotyczy "czynności" wykonywanych przez pracownika na rzecz byłego pracodawcy, a nie sposobu ich wykonywania. Oznacza to, że nawet jeśli lekarz pracuje w ramach działalności gospodarczej, to jeśli nadal wykonuje te same zadania, które realizował jako pracownik, nie ma prawa do preferencyjnych składek ZUS.

Ponadto, w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2010 r. (I UK 323/09), sąd stwierdził, że usługi zdrowotne świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz byłego pracodawcy wyłączają możliwość korzystania z preferencyjnych składek, jeśli są to te same czynności, które lekarz wykonywał na podstawie umowy o pracę.

Mały ZUS lekarza - podsumowanie

Zgodnie z przytoczonymi przepisami i orzecznictwem, lekarz, który wykonuje w ramach działalności gospodarczej te same czynności dla byłego pracodawcy, nie może korzystać z preferencyjnych stawek ZUS z kodem 057000. Nawet jeśli dyżury są zlecane przez inny podmiot, kluczowe jest to, że są one realizowane na rzecz byłego pracodawcy. Dopiero po zaprzestaniu wykonywania tych czynności lekarz odzyskuje prawo do preferencyjnych składek, o ile nie upłynął okres 24 miesięcy, w którym można z tej ulgi korzystać.

Dla bardziej szczegółowych informacji w zakresie księgowości dla lekarzy, warto odwiedzić stronę księgowość dla lekarzy.