Produkcja i montaż mebli a ryczałt – jakie stawki podatku zastosować?

Temat opodatkowania działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych od lat budzi emocje. W praktyce najwięcej pytań pojawia się przy tych branżach, które łączą kilka różnych rodzajów czynności – tak jak ma to miejsce w przypadku firm zajmujących się produkcją oraz montażem mebli. Czy przychody z takiej działalności należy opodatkować stawką 5,5%, czy jednak 8,5%?

Wbrew pozorom odpowiedź nie jest jednoznaczna, bo wszystko zależy od tego, jak wygląda konstrukcja umowy z klientem, kto dostarcza materiały, a także czy montaż jest tylko elementem dodatkowym, czy też odrębną usługą.

Podstawy prawne – działalność wytwórcza i usługowa

Punktem wyjścia jest ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy czytamy:„Działalność wytwórcza – oznacza działalność, w wyniku której powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji, prowadzona przez podatnika”.

Z kolei art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a) stanowi:„Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 5,5% przychodów z działalności wytwórczej oraz robót budowlanych”.

To oznacza, że jeśli przedsiębiorca faktycznie wytwarza meble z własnych materiałów, a następnie sprzedaje je klientowi – wówczas jego działalność jest klasyczną działalnością wytwórczą i powinien stosować stawkę 5,5%.

Inaczej sprawa wygląda przy działalności usługowej. W art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) ustawodawca wskazał:„Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%”.

To właśnie ta regulacja ma zastosowanie, jeżeli przedsiębiorca wykonuje usługę na materiale powierzonym albo świadczy wyłącznie montaż mebli bez ich produkcji.

Produkcja mebli z własnych materiałów

Jeżeli zakład stolarski kupuje drewno, płyty, okucia i inne elementy, a następnie z tych materiałów samodzielnie produkuje meble na zamówienie, to przychody z takiej działalności należy traktować jako działalność wytwórczą.W konsekwencji zastosowanie znajdzie stawka ryczałtu 5,5%. Takie stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 28 sierpnia 2023 r., nr 0115-KDST2-1.4011.284.2023.2.JPO, gdzie wskazano, że przychody uzyskane z produkcji mebli z własnych materiałów, wraz z ich montażem u klienta, są przychodami z działalności wytwórczej, do których stosuje się stawkę 5,5%.

Produkcja mebli z materiałów powierzonych przez klienta

Inaczej wygląda sytuacja, gdy klient dostarcza materiały, a przedsiębiorca zajmuje się jedynie wykonaniem mebli oraz ich zamontowaniem.

Tutaj nie powstaje nowy wyrób w sensie „pełnej produkcji”, ponieważ podatnik nie wytwarza mebli od podstaw z własnych surowców, a jedynie obrabia materiał powierzony. W takim przypadku przychody kwalifikują się jako działalność usługowa, a więc należy zastosować stawkę ryczałtu 8,5%.

Tę interpretację również potwierdzają organy skarbowe – np. w przywołanym wyżej piśmie z 2023 r.

Indywidualne, spersonalizowane zamówienia

Produkcja i montaż mebli a ryczałt – jakie stawki podatku zastosować? - wątpliwości pojawiają się także w przypadku, gdy przedsiębiorca produkuje meble na indywidualne zamówienie – czyli np. projekt kuchni na wymiar, uwzględniający szczególne preferencje klienta.

Choć intuicyjnie wydawałoby się, że to także działalność wytwórcza, w praktyce fiskus coraz częściej wskazuje, że takie zamówienia mają charakter jednostkowy i usługowy, a więc powinny być opodatkowane stawką 8,5%.

Dyrektor KIS w piśmie z 11 marca 2022 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.1280.2021.2.BS, wyjaśnił, że jeżeli przedmiotem działalności jest wykonywanie mebli na indywidualne zamówienie, według parametrów określonych przez klienta, to taki przychód należy zakwalifikować do działalności usługowej opodatkowanej stawką 8,5%.

Montaż mebli – jako element dodatkowy i jako odrębna usługa

Trzeba też rozróżnić sytuację, w której montaż mebli stanowi element dodatkowy do sprzedaży wyprodukowanych mebli, od sytuacji, gdy montaż jest oferowany jako samodzielna usługa.

Jeżeli montaż jest integralną częścią sprzedaży własnych mebli, to nie wyodrębnia się odrębnej usługi – stosujemy tę samą stawkę ryczałtu, co do sprzedaży mebli (czyli najczęściej 5,5%).

Natomiast gdy przedsiębiorca oferuje klientowi wyłącznie montaż mebli, np. zakupionych przez klienta w markecie budowlanym, to taka czynność stanowi już usługę, do której stosuje się stawkę 8,5% (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a u.z.p.d.).

Produkcja i montaż mebli a ryczałt – jakie stawki podatku zastosować? - podsumowanie

Jak widać, odpowiedź na pytanie, czy przy produkcji i montażu mebli obowiązuje ryczałt 5,5% czy 8,5%, nie jest jednolita – wszystko zależy od szczegółów:

• jeśli firma produkuje meble z własnych materiałów i sprzedaje je klientowi – właściwa stawka to 5,5%,

• jeżeli przedsiębiorca wykonuje meble z materiałów powierzonych przez klienta – obowiązuje stawka 8,5%,

• przy indywidualnych, spersonalizowanych zamówieniach fiskus coraz częściej uznaje, że jest to działalność usługowa – stawka 8,5%,

• jeżeli montaż jest elementem sprzedaży własnych mebli, stosuje się tę samą stawkę co do produkcji (najczęściej 5,5%),

• jeżeli montaż jest świadczony odrębnie, jako niezależna usługa, obowiązuje stawka 8,5%.

Dlatego każdorazowo przed rozliczeniem warto dokładnie przeanalizować charakter zawartej umowy oraz sposób realizacji zlecenia. To, co na pierwszy rzut oka wydaje się „produkcją”, w praktyce może być uznane za usługę, a konsekwencje podatkowe w ryczałcie są znaczące.