Wykazywanie transakcji w plikach JPK

Rozszerzenie działalności gospodarczej o sprzedaż towarów na rzecz osób prywatnych wiąże się z koniecznością dostosowania rozliczeń podatkowych, szczególnie w kontekście podatku od towarów i usług (VAT). W sytuacji, gdy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, ale dotychczas świadczył usługi wyłącznie na rzecz innych podatników, pojawia się pytanie, jak prawidłowo ująć sprzedaż na rzecz osób fizycznych w Jednolitym Pliku Kontrolnym dla potrzeb VAT (JPK_VAT). Szczególnie ważne jest to w przypadku, gdy przedsiębiorca nie posiada kasy rejestrującej i zamierza skorzystać ze zwolnienia z obowiązku jej posiadania.

Zasady dokumentowania sprzedaży na rzecz osób prywatnych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, czyli tzw. osób prywatnych, są zobowiązani do prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących. Jednakże, w pewnych przypadkach, możliwe jest skorzystanie ze zwolnień z tego obowiązku. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 2605) szczegółowo określa warunki, w których podatnik może być zwolniony z tego obowiązku. Dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają sprzedaż na rzecz osób prywatnych w 2024 roku, zwolnienie to przysługuje, jeśli wartość sprzedaży w danym roku nie przekroczy 20.000 zł, obliczanej proporcjonalnie do okresu prowadzenia sprzedaży.

Z pytania wynika, że przedsiębiorca planuje skorzystać z tego zwolnienia. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że w przypadku przekroczenia tego limitu w trakcie roku, zwolnienie przestaje obowiązywać po upływie dwóch miesięcy od końca miesiąca, w którym limit ten został przekroczony. W takiej sytuacji podatnik będzie musiał rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej.

Wykazywanie transakcji w plikach JPK - należy również podkreślić, że w przypadku sprzedaży określonych towarów, takich jak komputery, wyroby elektroniczne, czy silniki elektryczne, zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie rejestrującej nie przysługuje. W takich przypadkach ewidencja przy użyciu kasy jest obligatoryjna, niezależnie od wartości sprzedaży.

Dodatkowo, choć podatnik nie jest zobowiązany do wystawiania faktur na rzecz osób prywatnych, obowiązek taki powstaje, jeśli nabywca zażąda wystawienia faktury. Żądanie takie musi być zgłoszone w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, co wynika z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT.

Ujmowanie sprzedaży w JPK_VAT

Jednolity Plik Kontrolny dla potrzeb VAT (JPK_VAT) jest narzędziem, które umożliwia organom podatkowym wgląd w prowadzone przez podatnika ewidencje VAT. Zasady wypełniania JPK_VAT, w tym zakres danych, które muszą się w nim znaleźć, określa rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. (Dz. U. poz. 1988 ze zm.).

Sprzedaż na rzecz osób prywatnych, która nie jest ewidencjonowana w kasie rejestrującej, powinna być ujmowana w JPK_VAT zbiorczym zapisem, oznaczonym jako "WEW" (wewnętrzne). Takie podejście jest zgodne z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów, które wskazało, że sprzedaż tego rodzaju nie wymaga szczegółowego wykazywania poszczególnych transakcji w JPK_VAT. Jeśli jednak podatnik na żądanie nabywcy wystawi fakturę dokumentującą sprzedaż, nie ma potrzeby ujmowania tej faktury w JPK_VAT. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy podatnik zdecydowałby się na wystawianie faktur do każdej sprzedaży na rzecz osób prywatnych, mimo że nie ma takiego obowiązku – wówczas każda faktura powinna być ujęta w JPK_VAT osobnym zapisem.

Kwestie praktyczne i podsumowanie

Dla podatników rozszerzających swoją działalność o sprzedaż na rzecz osób prywatnych, kluczowe jest zrozumienie zasad dokumentowania i ujmowania tej sprzedaży w JPK_VAT. Przede wszystkim, ważne jest, aby prawidłowo ocenić, czy przysługuje zwolnienie z obowiązku prowadzenia kasy rejestrującej, a jeśli tak, monitorować wartość sprzedaży, aby nie przekroczyć limitu, który skutkowałby utratą zwolnienia.

Sprzedaż na rzecz osób prywatnych, która nie jest ewidencjonowana w kasie rejestrującej, powinna być ujęta w JPK_VAT w formie zbiorczego zapisu z oznaczeniem "WEW". W przypadku wystawienia faktury na żądanie nabywcy, faktura ta nie musi być osobno wykazywana w JPK_VAT, chyba że przedsiębiorca decyduje się na systematyczne wystawianie faktur dla każdej transakcji.

Wykazywanie transakcji w plikach JPK – podsumowanie

Sprzedaż towarów na rzecz osób prywatnych, szczególnie w kontekście zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kas rejestrujących, wymaga starannego podejścia do dokumentowania i raportowania tych transakcji w JPK_VAT. Podatnicy powinni dążyć do zapewnienia, że wszystkie procedury są zgodne z przepisami, aby uniknąć potencjalnych sankcji. Jeśli masz pytania dotyczące tego, jak prawidłowo ujmować sprzedaż w JPK_VAT lub potrzebujesz wsparcia w rozliczeniach podatkowych, nasz zespół ekspertów jest gotowy, aby Ci pomóc. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie dostosowane do Twojej działalności.